برلین المان را بهتر بشناسید
بِرلین پایتخت کشور آلمان و بزرگترین شهر هم از لحاظ جمعیت و هم از لحاظ مساحت در این کشور است و در کل اتحادیه اروپا پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مقام نخست را دارد.
برلین همچنین یک شهرِ ایالتی است؛ یعنی یکی از ایالتهای شانزدهگانه آلمان نیز بهشمار میآید.
مساحت برلین ۸۹۹ کیلومتر مربع است و ۳۸ کیلومتر از شمال به جنوب و ۴۵ کیلومتر از شرق به غرب امتداد یافتهاست.
میانگین ارتفاع آن از سطح دریا ۳۴متر ثبت شده بلندترین ارتفاع (۱۱۵متر) به دو تپه مصنوعی توفلسبرگ و ماگلبرگ مربوط میشود.
برلین، بزرگترین و از نظر تاریخی مهمترین ایالت آلمان است.
این شهر در شمال شرقی آلمان، در کنار رودهای اشپغه و هاول و مرکز منطقه کلانشهری برلین/براندنبورگ واقع شده که نزدیک به شش میلیون جمعیت را با بیش از ۱۸۰ ملیت در خود جا دادهاست.
یک سوم شهر برلین از جنگل، پارک، باغ، رود، آبراهه، و دریاچه تشکیل شدهاست.
اسناد اولیه سده ۱۳ (میلادی) نشان میدهد که این شهر از مراکز مهم راههای اصلی تجارت در اروپا بودهاست.
برلین در طول تاریخ بارها پایتخت بودهاست؛ پایتخت ماربرید براندنبورگ (۱۴۱۷–۱۷۰۱)، پادشاهی پروس (۱۷۰۱–۱۹۱۸)، امپراتوری آلمان (۱۸۷۱–۱۹۱۸)، جمهوری وایمار (۱۹۱۹–۱۹۳۳)، رایش سوم (۱۹۳۳–۱۹۴۵). این شهر همچنین در دهه ۱۹۲۰ سومین شهر بزرگ جهان بهشمار میرفتهاست.
برلین پس از سقوط رایش سوم به دست نیروهای شوروی و پایان جنگ جهانی دوم به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد که به سقوط برلین مشهور است.
آلمان شرقی بخش شرقی آن را پایتخت خود برگزید و پس از چندی با ساخت دیواری ارتباط شرق و غرب این شهر را با هم قطع کرد.
جاذبههای تاریخی و فرهنگی این شهر، برلین را به عنوان یکی از مراکز فرهنگی جهان تبدیل کردهاست. برلین در سده ۱۸ میلادی، به عنوان پایتخت پروس، قلب روشنگری بود. امروز نیز برلین، یکی از شهرهای مهم اروپاست.
تاریخ
بسیاری از رویدادهای تاریخی آلمان در این شهر رخ دادهاند. پس از دوران نازیها و پایان یافتن جنگ دوم جهانی، این خطه بین چهار قدرت بزرگ جهان، آمریکا، فرانسه، بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی تقسیم شد.
در سال ۱۹۶۱ سرانجام جدایی دو بخش از آلمان با ساختن دیوار در برلین قطعی شد. تا ۹ نوامبر سال ۱۹۸۹ و انقلاب صلحآمیز مردم آلمان شرقی، این دیوار همچنان برقرار بود. یک سال پس از آن، دو آلمان بهطور رسمی متحد شدند.
پس از اتحاد دوباره آلمان گفتگو بر سر انتقال پایتخت از بن به برلین آغاز شد. در ۲۰ ژوئن ۱۹۹۱ در بوندستاگ در یک رایگیری ۳۲۰ نماینده به بن و ۳۳۷ نماینده به برلین رای دادند.
هماکنون برلین، پایتخت آلمان، مرکز دولت و مجلس فدرال این کشور است، هر چند که هنوز برخی از وزارتخانهها، شعبههایی نیز در شهر بن، پایتخت پیشین آلمان دارند.
اقتصاد
از شهروندانی که در این شهر آماده به کار هستند؛ نزدیک به ۵۰ درصد در مراکز وابسته به صنایع مختلف مشغول به کارند. ۱۵درصد از طریق دادوستد روزگار میگذرانند، ۱۳درصد در صنعت و ۱۲ درصد در ادارات دولتی کار میکنند.
مهندسی سامانههای الکتریکی بزرگترین بخش صنعتی در این شهر بهشمار میآید که ۴/۳۱درصد از نیروهای کاری را به خود اختصاص دادهاست.
از دیگر بخشهای بزرگ صنعتی که دستی در اقتصاد این شهر دارند، میتوان صنایع مکانیک، خودروسازی، شیمی، مواد غذایی، فروشگاههای آنلاین، عمران و ساخت و ساز، ترابری، بیوتکنولوژی، محیط زیست، هتلداری، مهندسی پزشکی و پژوهش و فناوری را نام برد.
در سال ۲۰۱۵ تولید ناخالص داخلی (GDP) برلین به ۱۲۴ میلیارد یورو رسید که در مقایسه به سال پیش ۵/۴ درصد رشد داشتهاست. خدمات بخش عمده بازار کار برلین را در دست دارد و در نوامبر ۲۰۱۵ آمار بیکاری به ۱۰ درصد رسید. در بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ در برلین بیش از ۱۳۰ هزار شغل ایجاد شدهاست.
در سال ۲۰۱۸ این رقم به عدد ۱۴۷ میلیارد یورو رسید.
پژوهش و توسعه نیز سهم عمدهای در اقتصاد برلین دارد. شرکتهای بزرگی همچون فولکسواگن، فایزر، و SAP آزمایشگاههای نوآوری خود را به برلین منتقل کرده و در پارک فناوری و تجارت آدلر سهوف که بزرگترین پارک فناوری از نظر درآمد در آلمان است، مستقر شدهاند. در منطقه اقتصادی اروپا برلین به مرکزی برای انتقال شرکتها و همچنین سرمایهگذاری بینالمللی تبدیل شدهاست.
جغرافیا
۲۴ درصد از مساحت شهر را جنگلها و دریاچههای زیبا پوشانده، دره رود اسپری که از شرق تا غرب امتداد دارد و به میزان ۱۹۷ کیلومتر در رودخانهها و کانالهایی که قابل کشتیرانی، سهیم است. ۴۷ درصد از زمینهای این شهر دارای کاربریهای متفاوت است، ۸ درصد برای زیر سازههای ترافیکی در نظر گرفته شده و ۴۳ درصد برای فضای سبز و چشماندازهای طبیعی مطرح است که از این میزان ۱۷ درصد آن به جنگلها، ۱۲ درصد به پارکها، ۷درصد به اراضی کشاورزی و ۷ درصد به دریاچهها اختصاص دارد. ۲۰ درصد فضای باز نیز به عنوان زمینهای جان پناه جهت بلایای طبیعی در اطراف شهر قرار دارد.
فرهنگ
نخستین رادیوی محلی برلین در اکتبر ۱۹۲۳ راهاندازی شد.
برلین یکی از جذابترین شهرهای جهان برای شبزندهداری است. هماکنون قسمتهای شرقی شهر برلین از لحاظ تفریح شبانه معروف هستند.
این شهر بزرگ، مرکز سیاسی و فرهنگی آلمان است و به خاطر تقسیم آن به دو بخش برلین غربی و برلین شرقی در سالهای بین ۱۹۴۹ تا ۱۹۸۹ دارای یکی از متنوعترین محیطهای شهری اروپا است.
جشنواره فیلم برلین (برلیناله)
شهر برلین در ماه فوریه هر سال، میزبان جشنواره بینالمللی فیلم برلین یا برلیناله (به آلمانی: Berlinale) است. برلیناله یکی از رویدادهای مهم سینمایی جهان بهشمار میآید. برلیناله نخستین بار در سال ۱۹۵۱ با نمایش فیلم ربکا، ساخته آلفرد هیچکاک گشایش یافت.
جشنواره فیلم برلین در کنار جشنواره فیلم ونیز و جشنواره فیلم کن، مهمترین رویداد سینمایی اروپا بهشمار میرود. این جشنواره هر ساله جایزه خرس طلایی و خرس نقرهای را به برگزیدگان بخش اصلی اهدا میکند. خرس بهعنوان نمادی از شهر برلین شناخته میشود. در بخشهای چندگانهٔ این فستیوال، مسابقه – پانوراما – فُروم – نسل – پرسپکتیو کینو آلمان – برلیناله کوتاه و چشماندازی به گذشته، حدود ۴۰۰ فیلم به نمایش در میآیند. رئیس این جشنواره از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ دیتر کاسلیک بود و از سال ۲۰۲۰ ماریته ریسنبیک مدیریت اجرایی و کارلو چاتریان مدیریت هنری این جشنواره را برعهده دارند.
در سال ۲۰۱۹، ۳۳۱ هزار و ۶۳۷ بلیت سینما برای برلیناله فروخته شدهاست.
برلین در تغییر
بخشی از شهر که بناهای دولتی در آن واقع هستند، مانند رایشستاگ که مجلس فدرال آلمان در آن قرار دارد، دروازه براندنبورگ (Brandenburger Tor)، یا میدانهایی چون بازار ژاندارمری (Gendarmenmarkt)، از جمله دیدنیهای شهر برلین است که تاریخ معاصر آلمان در آنها نوشته میشود. در میدان پوتسدام (Potsdamer Platz) که در زمان جنگ سرد به آن «نوار مرگ» میگفتند، چندی است که ساختمانهای بسیار مدرن و بلند و دیدنی بنا شدهاند. میدان الکساندر (Alexanderplatz)، که در دورهٔ حکومت آلمان دموکراتیک میدان مرکز مرکزی برلین شرقی بود در سالهای گذشته تغییرات اساسی کردهاست. همچنین در برخی از محلههای برلین، به ویژه در بخش شرقی آن، رد پای تاریخ را میتوان یافت.
ترابری
ایستگاه راهآهن مرکزی برلین یکی از بزرگترین و مهمترین ایستگاههای راهآهن در اروپا محسوب میشود و علاوهبر سرویسدهی به شهرهای مهم آلمان، قطار به مقصدهای بیناللملی همچون وین، پراگ، زوریخ، ورشو، بوداپست و آمستردام دارد.
ترابری داخلی در شهر برلین به صورت گستردهای در دسترس است، متروی برلین در سال ۱۹۰۲ تأسیس شده و هماکنون دارای ۱۰ خط و ۱۷۰ ایستگاه میباشد. این مترو از قدیمیترین متروهای جهان محسوب میشود. همچنین اس-بان برلین یا قطار حومه برلین با ۱۵ خط و ۱۶۶ ایستگاه شهرها و مناطق اطراف این شهر را پوشش میدهد. تراموا برلین نیز با ۲۲ خط جابهجایی مسافرین در سراسر این شهر را انجام میدهد.
ترابری عمومی یکی از مهمترین راههای ترابری در برلین بهشمار میآید و در این راستا حکومت فدرال برلین تصمیم دارد تا ۲۰۳۵ سالانه نزدیک به ۲ میلیارد یورو جهت توسعه زیرساختهای ترابری عمومی سرمایهگذاری کند. همچنین تشویق مردم به استفاده بیشتر از ترابری عمومی هم دیگر برنامه این شهر است، تا جایی که دولت و پارلمان در حال بررسی اجرای طرح ترابری رایگان برای ساکنان برلین یا بلیت یک یورویی برای همهی مسیرها هستند.